Media en Cultuur

Gemeente As wil dialect weer leven in blazen

door Margo Ombelets

Het gemeentebestuur van As en dialectvereniging Veldeke As-Niel halen opnieuw hun sjoeënste kal naar boven. Deze keer voor een groot spandoek aan het historische huis Maria Mardaga in de Dorpsstraat in As. Daar prijkt sinds enige tijd een imposant wanddoek met twee haiku’s, in het dialect en typerend voor de gemeente. Eerder al plaatste het bestuur samen met Veldeke As-Niel sprekende dialectborden aan de invalswegen om het Asserse dialect in ere en in stand te houden. "Want ‘n As buuë gei Plat nemie gekald weert, det is toch meh dor en drieëg."

Samen met dialectvereniging Veldeke As-Niel onderneemt het Asserse gemeentebestuur allerlei initiatieven om het 'plat kalle' in As levend te houden. "Ons typische streektaaltje moet je niet alleen horen, maar ook zien", vertelt schepen van cultuur Jo Santermans. "In navolging van onze mooie dialectborden - die zeer goed werden onthaald - vind je nu ook een groot spandoek in het straatbeeld terug. Zo willen we het Asserse dialect zichtbaar weer doen (her)opleven."

Spandoek
Het spandoek van 4 op 5,5 meter prijkt trots aan de blinde gevel van het historische huis Maria Mardaga in de oude dorpskern van As. Op de achtergrond een foto met jeneverbesstruiken of baekelaere, een inlandse soort cipres die in Vlaanderen erg zeldzaam is. In As vind je echter zo’n 7.000 exemplaren terug in en rond het natuurreservaat Heiderbos. "Om die unieke reden hebben we de plant ook als adoptiesoort aanvaard’" licht burgemeester Tom Seurs toe. "In de lokale keuken wordt de bes op verschillende manieren gebruikt, niet alleen om jenever te aromatiseren, maar ook in baekelaerevlaaj en ons typische baekelaerebeer."

Haiku’s
Twee haiku’s geschreven door Felix Bergers maken het Asserse spandoek compleet. Kort en krachtig beschrijven ze de harmonie van de Asserse natuur en het dialect. Eén ervan gaat over de jeneverbes, de andere over een mier in het grote universum. "As is dan maar klein, wij zijn in ieder geval heel groots op ons dialect!", vat Felix Bergers van Veldeke As-Niel het mooi samen.

baekelaerestrik
ael mèt vael green naeld bra dik
'n maerelkael kweelt
kwik

'n hówmèt op los zand
taffelend ieëver landwaeg
ze hiert bi-j ’t
Gehieël

jeneverbesstruiken
warempel met veel groene naalden tamelijk dik
een merelkeel kweelt
kwiek

een mier op los zand
in sukkelgang over landwegen
ze hoort bij het
Geheel